Türkiye’de DNA Bankası Kurulması

Türkiye'de DNA bankası kurulmasının önemi, adli, tıbbi ve afet yönetimi açısından büyük:

1. **Adli Faydalar**: Suçluların tespiti ve adaletin hızlanması için DNA profilleri kritik. Suç mahalli delilleriyle trilyonda bir doğrulukla eşleştirme yapılır. Manuel tutulan 80 bin profil yerine entegre bir sistem, seri suçları çözer, Interpol ile iş birliğini güçlendirir ve caydırıcılık sağlar.

2. **Afet ve Kimlik Tespiti**: Deprem gibi afetlerde kimsesiz cesetlerin (örneğin son 10 yılda 1.350 vaka) hızlı kimliklendirilmesi için vazgeçilmez. Kayıp kişiler ve aile birleşmeleri için de etkili.

3. **Tıbbi ve Bilimsel Katkılar**: Etik çerçevede genetik hastalık teşhisi, nadir kan uyumu ve popülasyon genetiği araştırmalarını destekler. Salgın veya biyolojik tehditlere karşı erken uyarı sistemi oluşturur.

4. **Etik ve Hukuki Çerçeve**: Gönüllülük, KVKK uyumu ve bağımsız denetimle güven sağlanmalı. Mahkeme kararı olmadan veri toplanmamalı, silme prosedürleri net olmalı.

DNA bankası, adalet, güvenlik ve bilimi güçlendirir; mevcut Adli Tıp altyapısıyla hızla kurulabilir. Detay için Adalet Bakanlığı tasarıları takip edilmeli.

Rojin Kabaiş cinayetinde bulunan iki erkeğe ait DNA’ların, Türkiye’de ulusal bir DNA bankası olsaydı **kısa sürede (saatler/günler içinde)** eşleştirilip sahiplerinin bulunma şansı yüksek olurdu. Otomatik tarama, mevcut manuel sistemin (aylar sürebilen) aksine hızlı sonuç verir. Ancak:

- **Fayda**: Bankada şüphelilerin (örneğin HTS veya yurt arkadaşları) DNA’sı varsa, trilyonda bir doğrulukla eşleşme olur. Mevcut 80 bin profil entegre edilse, başarı oranı %50-70 artar.

- **Sınırlamalar**: Banka henüz kurulmadı (2025’te tasarı bekliyor). Veri azsa veya şüpheliler DNA vermezse eşleşme olmaz. Şu an manuel süreç devam ediyor.

**Sonuç**: DNA bankası, bu tür davalarda adaleti hızlandırır, ancak mevcut gecikmelerle Rojin davası için retrospektif fayda sınırlı. Acil çözüm için savcılıktan şüpheli DNA’larının alınmasını talep edin. Yasanın hızlanması için kamuoyu baskısı önemli.